Kim istemez ki Edi ile Büdü gibi dostluk. Kendisi çok severek izlediğim çizgi filmlerden biriydi. Onun sosyal deney olarak hazırlandığını öğrenmek beni daha çok mutlu etti. Şimdi size en çocuksu sosyal deneyi anlatacağım. Haydi biraz eski anılara dönelim.

Susam Sokağı’nın Ortaya Çıkışı

Susam Sokağı, bir akademik çalışma ürünüdür. Oluşturulmaya başlaması ile, yayınlanması arasında 1,5 yıl kadar bir süre vardır.  Susam Sokağı programı 1960’lı yıllarda henüz dizayn aşamasındayken bu programı şekillendirmek için bir komite kurulmuş ve komitenin başına Harvard’in dünyaca ünlü profesörlerinden Gerald Lesser getirilmişti. Susam Sokağı programını oluşturmak için o zamanın parasıyla 8 milyon dolarlık dev bir burs alındı. Susam Sokağı’nın sosyal deney olmasının yanı sıra kendisi sosyal bir projedir.  1964 yılında Chicago Üniversitesin’de yapılan araştırmaya göre ortalama 70 yıllık yaşamı olan bir bireyin öğrenme kapasitesinin yarısı ilk 5 yıldır. Geri kalan 65 yıllık yaşantısı da diğer yarıyı temsil etmektedir. Bu da okul öncesi eğitim alamayan çocukların ilerki yaşantılarında zorlandığı anlamına geliyordu. Bu araştırma, aslında projenin oluşmasının asıl nedenidir. Ekonomik durumu nedeniyle anaokulu eğitimi alamayan çocuklara 0-5 yaş arasındaki eğitimi verebilmek için oluşturulmuştur. Hazırlanma aşamasında çeşitli gruplardaki çocuklara izletilerek testler yapılmış, yayınlandıktan sonra da öğrenmeye etkisi incelenmeye devam edilmiştir.

Susam sokagı

Susam Sokağı’nın Öğrenmeye Etkisi

Susam Sokağı’nın öğrenme üzerine etkisini araştırmak amacıyla, Susam Sokağı’nı haftada bir kere ve haftanın beş günü izleyen çocuklara çeşitli sorular soruldu. Haftada bir kere izleyen çocuklar sorulan sorulara %75 oranında doğru cevap verirken, haftada beş kere programı izleyen çocuklar sorulara %95 oranında doğru cevap verdiği gözlemlendi. Farklı bir sonuç da Susam Sokağı karakterleri üzerinde olmuştur. Bir testte Susam Sokağı’ndaki bir karakterin bilinme sıklığıyla, rakamların doğru bilinme sıklığı arasında pozitif bir korelasyon olduğu gözlemlenmiştir.
Ayrıca çocukların zeka düzeyleri ile Susam Sokağı’nı izlemeyi isteyip istemedikleri arasındaki ilişkiyi belirleyen testlerde yapılmıştır. Birinci sezonun sonunda yapılan bu teste göre; zeka testinde daha önceden yüksek puan alan çocukların hepsi, kendi haline bırakıldığında Susam Sokağı izlemek istediklerini belirtmişlerdir. Zeki çocuklar bu program sayesinde öğrenme süreçlerini bir üst seviyeye taşımaktadır.
Susam Sokağı’nın hangi yaş grubunun öğrenme sürecine olan etkisi için yapılan başka bir testte, 3-5 yaş ve 5-7 yaş denek grupları oluşturarak bu gruplara iki yıl boyunca Susam Sokağı izletilmiştir. Hangi grubun daha iyi öğrendiği ölçümlendiğinde çıkan sonuçlar araştırmacıları bile şaşırttı. Susam Sokağı’ndan öğrenme 3-5 yaş arasında çok daha fazla olurken, daha olgun olan 5-7 yaş grubunda o kadar da etkili değildi.
susam sokağı

Susam Sokağı İzleyen Çocukların Sosyal İlişkileri Daha Güçlü

Edi ile Büdü’nün dostluğu, başka arkadaşları ile olan sıcak ilişkileri, çocukları sosyal ilişkiler konusunda geliştirmeyi amaçlamıştır. Bu konuda başarılı olduğu da 1976 yılında Washington State Üniversitesi’nde yapılan araştırmada kendini göstermiştir. Bu araştırmaya  göre 3-5 yaş grubunda Susam Sokağı’nı izleyen çocuklar izlemeyenlere oranla daha sosyal ve arkadaş canlısı tutumlar sergilemişlerdir.
Susam Sokağı’nın sadece sosyal ilişkileri değil, aynı zamanda empati ve saygı duyma durumlarını da geliştirdiği ortaya çıkmıştır. 2003 yılında İsrail ve Filistin’deki çocukları kullanarak yapılan araştırmada Susam Sokağı izlemeden önce yapılan röportajlarda Arap uyruklu çocuklar Filistin uyruklu çocuklara, Filistin uyruklu çocuklar da Arap uyruklu çocuklara karşı negatif tutumlar sergilerken; dayanışma, sevgi, birlik ve beraberliğin konu alındığı Susam Sokağı programlarını izledikten iki ay sonra yapılan röportajda her iki ülkenin çocuklarının da birbirlerine karşı daha ılımlı ve sevgi dolu yaklaştığı gözlemlenmiştir.
Susam Sokağı, birçok kurum ve kuruluş tarafında bu zamana kadar yapılmış, en başarılı televizyon programı olarak nitelendirilmektedir. Sadece 0-5 yaş grubunda değil, gençlik döneminde de bireylere etkisi oldukça büyüktür. Susam Sokağı, televizyon dünyasına yapılmış en büyük katkıdır. Bize televizyon üzerinde de iyi çalışmalar yapılabileceğinin bir kanıtı olan Susam Sokağı, okul öncesi eğitimin de önemini göstermektedir.
Deney kısmını geçerksek, Susam Sokağı; bütün kötü sıfatlardan arındırılmış şekilde kalbimizin saf olduğu dönemlerde içimize işlemiş bir çizgi filmdir. Yukarıda dediğim gibi kim istemez ki Edi ile Büdü gibi dostluk. Şuraya Büdü’nün kuş festivaline gittiğinde Edi’nin yazdığı şarkıyı bırakıyorum. Videoyu izleyin ve geçmişi içinize çekin. Hep çocuk ruhlu kalmanız dileğiyle. 🙂